ચંદુ મહેરિયા/ પુસ્તકો, સામયિકો અને ચોપાનિયાથી છવાઈ ગયેલા અસ્તવ્યસ્ત ઓરડામાં તેલનો દીવો ઝાંખો પ્રકાશ પાથરી રહ્યો છે. એ દીવા પાસે સ્થિર ચિત્તે મેલાંઘેલાં વસ્ત્રોવાળો જુવાન,લાંબા ઝુલ્ફાંની રઝળતી લટો પર હાથ પસવારતો બેઠો બેઠો વાંચી રહ્યો છે, ક્યારેક એ હોઠ ભીંસે છે, તો ક્યારેક એના નેત્રો વિસ્ફારિત થઈ ઉઠે છે,તો વળી ક્યારેક એ આનંદની ચિચિયારી પાડી … More શોષિતોના શૂળનું મૂળ શોધનાર મનીષી: કાર્લ માર્કસ

કાંતિલાલ પરમાર*/ ડો.બાબા સાહેબ આંબેડકરનો જન્મ ૧૪ અપ્રિલ ૧૮૯૧ ના રોજ મધ્યપ્રદેશમાં મહુની લશ્કરી છાવણીમાં થયો હતો. પિતાનું નામ રામજી માલોજી સકપાલ, માતાનું નામ ભીમાભાઇ હતું. તે ચૌદમું સંતાન હતા. એમનું મૂળ વતન મહારાષ્ટ્રમાં આવેલ કોંકણ પ્રદેશના રત્નાગીરી જીલ્લાનું  આંબાવડે ગામ હતું. તેઓ આછુત ગણાતી મહાર જ્ઞાતિ માંથી આવતા હતે તેઓનું કુટુંબ કબીર પંથી હતું. તેઓનું … More જ્યાં સુધી ગેર બરાબરી, જાતિ પ્રથા, ગરીબો પર અત્યાચાર, શોષણ હશે, ત્યાં સુધી બાબા સાહેબનું નામ અમર રહેશે

ગૌતમ ઠાકર*/ ફિલ્મ નિર્માતા સંજય લીલા ભણસાલીની ખૂબજ વિવાદાસ્પદ ફિલ્મ પદ્માવત આ અઠવાડિયે સિનેમા ગૃહોમાં પ્રદર્શિત થઈ. પહેલા ત્રણ દિવસમાં ૩૫ લાખ લોકોએ આ સૌથી વધુ ચર્ચિત ફિલ્મ ને જોઈ. ફિલ્મ નિહાળીને બહાર આવતાં અસંખ્ય પ્રેક્ષકોએ વખાણી. સેન્સર બોર્ડ દ્વારા તેમાં કશુજ વાંધાજનક નથી તે વાતને પ્રમાણપત્ર પ્રેક્ષકોએ પણ આપ્યું.  શ્રેષ્ઠ કલાની અભીવ્યક્તિ અને પદ્માવતી … More પદ્માવત વિવાદ: સિનેમાગૃહ સંચાલકો સરકારની વ્હારે આવ્યા!

ચંદુ મહેરિયા* ઓગસ્ટ ક્રાંતિ દિને મુંબઈમાં લાખો મરાઠાઓની રેલીએ મહારાષ્ટ્રના જ નહીં દેશના રાજકારણ પર ભારે અસર કરી. મરાઠા ક્રાંતિ મોરચા દ્વારા શરૂ થયેલા આંદોલનની મુખ્ય માંગણીઓ હતી: શિક્ષણ અને સરકારી નોકરીઓમાં અનામત, કોપર્ડી બળાત્કારકાંડના કથિત દોષી દલિતોને ફાંસી, ખેડૂતોના દેવાની માફી, અને અનુસૂચિત જાતિ-જનજાતિ અત્યાચાર પ્રતિબંધક કાયદાની નાબૂદી. મહારાષ્ટ્રના એક મહત્વના અને બળૂકા એવા … More મરાઠા આંદોલન:  જાહેર ક્ષેત્રોની નોકરીઓ પર્યાપ્ત નથી, સરકારી નોકરીઓમાં અનામત એ સમસ્યાનો એકમાત્ર ઉકેલ નથી

ચંદુ મહેરિયા* ડો.બાબાસાહેબ આંબેડકરને જાતિભેદ અને આભડછેટને કારણે વડોદરા રાજ્યની નોકરી છોડવી પડેલી તે ઘટનાને  આ દિવસોમાં સો વરસ થશે. ૨૩મી સપ્ટેમ્બરે વડોદરાની સંકલ્પ ભૂમિમાં લોકો સંકલ્પ દિન મનાવશે. ડો.આંબેડકરનો સંકલ્પ અને દલિતોની વર્તમાન સ્થિતિ વિશે ગંભીર વિમર્શનો આ અવસર છે. ઈ.સ.૧૯૦૭માં ભીમરાવ આંબેડકર ભેદભાવો, કારમી ગરીબાઈ અને અભાવો છતાં મેટ્રિક થયા તે મોટી સિધ્ધિ … More ડો.આંબેડકરના વડોદરાના કટુ અનુભવોની શતાબ્દી: સો વરસ પછી પણ દલિતોને રોકટોક કે  ભેદભાવ વગર રહેવા ઘર મળતું નથી

ચંદુ મહેરિયા* આજકાલ માધ્યમોમાં ‘તીન તલાક’ અને મુસ્લિમ મહિલાઓના માનવ અધિકારોનો મુદ્દો છવાયેલો છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઓરિસ્સાના પાટનગર ભુવનેશ્વરમાં મળેલી ભાજપની રાષ્ટ્રીય કારોબારીમાં પક્ષને ‘પછાત મુસ્લિમો’ની કોન્ફરન્સ બોલાવવા અને તેમના પ્રશ્નો ચર્ચવા આપેલી સલાહ પાછળ ધકેલાઈ ગઈ છે. ૨૦૧૧ની વસ્તી ગણતરી મુજબ દેશમાં મુસ્લિમોની વસ્તી ૧૭.૨૨ કરોડ એટલે કે દેશની કુલ વસ્તીના ૧૪.૨૩ ટકા … More દલિત મુસલમાન: હિંદુ ધર્મની વર્ણવ્યવસ્થા અને જાતિપ્રથાએ બીજા ધર્મોમાં પણ પગપેસારો કર્યો છે

ચંદુ મહેરિયા* યુનેસ્કોએ અમદાવાદને વલ્ર્ડ હેરિટેજ સિટી જાહેર કર્યું છે. ભારતના એકમાત્ર હેરિટેજ સિટીનું માન અમદાવાદને મળ્યું તેથી ન માત્ર અમદાવાદી કે ગુજરાતી ભારતવાસી પણ હરખાશે. પંદરમી સદીમાં અમદાવાદ સ્થપાયું તે પૂર્વે આશા ભીલનું આશાપલ્લી કે સાબરમતીની પેલે પાર કર્ણદેવનું કર્ણાવતી હોવાના પુરાવા મળે છે. મુસ્લિમ સલ્તનત, મુગલ સામ્રાજ્ય, મરાઠા યુગ, બ્રિટિશ શાસન અને આઝાદી … More અમદાવાદનો એક આ પણ વારસો… ૧૮૯૬માં એક દલિત સ્ત્રીને પ્રસુતિ માટે દાખલ કરતાં બાકીની સ્ત્રીઓએ હોસ્પિટલ છોડી દીધું હતું

રાજા શેખર વુંન્દ્રું ઉત્તરપ્રદેશના સહરાનપુરમાંની ભીમ સેનાએ દલિત અધિકારોની માંગણીની ચળવળને ફરીથી પૃષ્ઠભૂમિ પર લાવી છે. ખરેખર કહીએ તો, આ સેનાને દલિત સમાજના વૈકલ્પિક રાજકારણ તરીકે જોવામાં આવે છે. તેમ છતાં, આ જૂથ ખરેખર તો આખા ભારતમાં વિસ્તરેલ આંબેડકરી અધિકારોની ચળવળોની પરંપરાનો એક ભાગ છે. ભીમ સેનાનો જન્મ ૧૯૬૮ માં આંબેડકરની ૭૭મી જન્મજયંતિએ ગુલબર્ગ, કર્ણાટકમાં … More ભીમ સેના: દલિત સમાજના સ્વરક્ષણ અને સાંસ્કૃતિક હકોની માંગણી માટેની પરંપરાનો એક હિસ્સો